ترک عادات بد با 6 روش کتاب اثر مرکب

ترک عادات بد با 6 روش کتاب اثر مرکب

ترک عادات بد مشکلی است که همه حداقل یکبار دست به گریبان آن شدند و شاید فرآیند سخت و خسته کننده ای باشد، اما با پیش گرفتن روش های درست، می توان به نتیجه رسید. نکته مهم این است که بعضی افراد در راه ترک عادات بد شکست می خورند و نمی توانند نتیجه لازم را بگیرند.
در این مقاله در ابتدا استراتژی 5 مرحله ای کتاب اثر مرکب، The Compound Effect  اشاره می شود و بعد از آن نکات تکمیلی دیگری هم اضافه می شود.

1-استراتژی 5 مرحله ای

طبق کتاب اثر مرکب دارن هاردی که قبلا این کتاب ارزشمند معرفی شده است، برای ریشه کن کردن عادات بد باید استراتژی 5 مرحله را پیش گرفت:

1-کشف محرک ها:

عادات بدی که داریم را نگاه کنیم و ببینیم که چه چیزهایی باعث تحریک آنها می شوند و در دفتر یادداشت همه محرک ها را یادداشت کنیم. برای اینکار باید 4 سوال اساسی زیر را پرسید.

• 
  یعنی چه کسی؟
  چه چیزی؟
  چه وقتی؟
  چه جایی؟

با توجه به اینکه چه عادتی را بخواهیم ترک کنیم محرک هم می تواند متفاوت باشد. مثلا اگر عادتی مربوط به خوردن مواد غذایی باشد شاید محرک این است که وقتی از یک رستوران یا کافی شاپ خاصی رد می شویم همیشه وسوسه و تحریک می شویم که به سمت عادت خودمان پیش برویم.

2-پاکسازی خانه:

برای ترک عادات بد به هر نوعی که می خواهند باشند، باید خانه یا هر محلی که در آن رفت و آمد داریم را کامل پاکسازی کرد. مثلا اگر یک نفر به قهوه اعتیاد دارد، باید تمام وسایل مربوط به آن را به طور کامل از خانه جمع کند که دسترس نداشته باشد. یا اگر به بازی کامپیوتری خاصی اعتیاد دارد و نمی تواند آن را ترک کند، باید به طور کامل آن را از دستگاه مورد نظرتان پاک کند. این پاکسازی شاید سخت باشد ولی به قیمت ترک عادت واقعا می ارزد.

3-جایگزین کردن:

هر عادتی بدی که داریم را با دقت بررسی کنیم و ببینیم که آیا می شود برای آنها یک عادت جایگزین مثبت پیدا کرد؟ مثلا می شود به جای خوردن یک خوراکی شیرینی که اعتیاد شدید به آن داریم، از میوه های شیرین استفاده کرد که شیرینی طبیعی دارند و ممکن است ضرری برای ما نداشته باشند. در اصل با این کار ترک عادات بد تبدیل به جایگزین کردن آنها با عادات مثبت می شود.

4-آرام شروع کردن:

احتمالا کسانی را تا حالا دیدیم که برای اینکه داخل استخر بروند، کم کم اقدام به این کار می کنند و نمی توانند یک دفعه به آب بپرند. برای ترک عادات بد هم بعضی افراد ممکن است این استراتژی برایشان جواب دهد که آرام آرام اقدام کنند. یک سری عادات عمیق داریم که سال هاست دست به گریبانشان هستیم و بهتر است که با اقدامات کوچکی که برمی داریم، کم کم آنها را ترک کنیم.

5-پریدن در آب:

این کار برعکس آرام شروع کردن است و برای یک سری افراد این استراتژی جواب می دهد و به هر حال سلایق و روشی که برای هر کسی جواب می دهد، ممکن است متفاوت باشد. در این استراتژی به یکباره تصمیم می گیرید که عادت را ترک کنید و برای همیشه کنار بگذارید و یعنی انگار که یک دفعه در داخل آب می پرید.

2-تعیین کردن پاداش

در طی فرآیند ترک عادات بد، حتما باید پاداش هایی را در نظر گرفت. این پاداش ها می تواند با توجه به هر فردی متفاوت باشد و مهم این است که این احساس را به ما القا کند که بعد از انجام مراحل درست و رسیدن به نتیجه، می توان پاداش هایی را دریافت کرد.
در واقع، این پاداش ها باعث می شوند که انگیزه ما در مسیر ترک عادات بد از بین نروند و تا آخر مسیر بتوانیم خودمان را برسانیم. می توان پاداش های هفتگی و حتی روزانه برای خود در نظر گرفت که لازم نیست حتما پاداش های بزرگ باشند و مهم این است که از این پاداش ها حس خوبی گرفت. مثلا خوردن یک خوراکی خوشمزه یا رفتن به یک مکان تفریحی یا دیدن یک فیلم زیبا.

3-تمرکز روی یک عادت

نباید به خود آنقدر سخت گرفت که همزمان چندین عادت را ترک کرد. تجربه نشان داده است که وقتی چندین عادت بد را بخواهیم با هم دیگر ترک کنیم، تاثیر معکوس دارد و نمی توان هیچ کدوم را ترک کرد.
بهترین راه این است که هر یک ماه یا چندین ماه یک عادت بد را تمرکز کرد و بعد از اینکه موفق شدیم سراغ عادت های دیگری برویم که می خواهیم ترک کنیم. در این صورت تمرکز کامل را روی ترک یک عادت می گذاریم و کار ساده تر می شود.

4-صبوری در راه ترک عادات بد

در دنیایی که زندگی می کنیم روز به روز همه چیز به سمت سریع تر شدن می رود و از این جهت شاید ما این انتظار را داشته باشیم که همه چیز باید سریع رخ دهد و یک دفعه یک غول چراغ جادویی بیاید و خواسته ما برای ترک عادت را برآورده کند!
ممکن است یک عادت در عرض یک هفته یک ماه یا چندین ماه طول بکشد که به طور کامل ترک شود و در هر صورت باید در این راه صبر داشت تا به نتیجه مطلوب رسید. خیلی از عادت ها در عرض همان یک ماه می توانند ترک شوند و از این لحاظ مشکلی نیست. اما همیشه استثناهایی هم وجود دارد و باید کمی بیشتر صبر کرد.

5-انضباط شخصی داشتن قوی

وقتی انضباط شخصی قوی در مسیر ترک عادات بد داشته باشیم، بهتر و سریعتر نتیجه می گیریم. به طور کلی، انضباط شخصی در همه جنبه های زندگی تاثیر بسیار بسزایی دارد و در این مسیر هم خیلی موثر واقع می شود.
اما نکته ای که در مورد انضباط شخصی می توان اشاره کرد، این است که به برنامه ریزی روزانه خود توجه کنیم. حتما برنامه ریزی روزانه ای داشته باشیم که از ترک عادات بد حمایت کند و طوری نباشد که برعکس، باعث تحریک کردن آنها شود. در هر صورت، برنامه ریزی صحیح داشتن (به خصوص روزانه) و پایبند بودن به آن، یکی از ارکان انضباط شخصی در هر بخش از زندگی است.
یکی از مانع هایی که باعث می شود که انضباط شخصی داشته باشیم این است که دائما کارها را به تعویق می اندازیم. باید گفت که تعویق انداختن، بلای جان ماست! به خصوص کارهایی که در ترک عادات بد موثر هستند و وقتی که آنها را به تعویق بیاندازیم، فرآیند ترک را طولانی تر می کنیم و ممکن است به همین دلیل، کار را نیمه کاره رها کنیم.

6-ناامید نشدن هنگام شکست

در مسیر ترک عادات بد ممکن است که شکست هایی هم وجود داشته باشد و تا حدودی این طبیعی است. البته این به معنی این نیست که منتظر شکست باشیم و قاعدتا اگر شکستی هم رخ ندهد بهتر است. اما بعضی افراد هستند که به محض اینکه اولین مانع یا شکست رخ می دهد، از تلاش کردن دست برمی دارند و فکر می کنند که دیگر نمی شود که آن عادت را ترک کرد.
باید این نکته را در نظر بگیریم که اگر شکستی هم رخ داد از اشتباهات آن درس گرفت و با قدرت بیشتر ادامه داد. به قول مایکل جردن، اسطوره ورزش جهان که می گوید:

می توانم شکست خوردن را بپذیرم، اما دوباره تلاش نکردن را نه.